بررسی عوامل مؤثر بر انجام رفتارهای تغذیه صحیح در زنان: مطالعه‌ای مبتنی بر مدل ارتقاء سلامت پندر: 1395

مقدمه: عادات غذایی غلط علت 20% کل سرطان­ها در کشور­های در حال توسعه است (1). تغذیه مناسب، عدم استعمال دخانیات و فعالیت بدنی منظم، اجزای اصلی پیشگیری از بیماری‌های مزمن می­باشند (2)، بنابراین توجه به رعایت تغذیه صحیح، امری ضروری می­باشد، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر انجام رفتارهای تغذیه صحیح در زنان انجام شد. روش‌کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1395 بر روی 365 نفر از زنان 60-18 ساله شهر بجنورد انجام گرفت. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه مدل ارتقاء سلامت انجام گرفت. داده‌های گردآوری شده شامل خصوصیات فردی، خودرکارآمدی درک شده، احساسات، منافع درک شده، موانع درک شده، تأثیر گذارنده‌های بین فردی، تأثیر گذارنده‌های وضعیتی، تعهد به طرح عمل و پیامدهای رفتاری بود. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 24) و آزمون‌های تی مستقل، کای دو، ضریب همبستگی، آنالیز واریانس یک طرفه، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون خطی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته­ها: رفتارهای تغذیه صحیح در زنان با عواملی نظیر تحصیلات (04/0=p)، وضعیت تأهل، (03/0=p) و میزان درآمد (0001/0>p) ارتباط معنی‌‌داری داشت، در حالی که با فاکتور وضعیت اشتغال ارتباط معنی‌داری نداشت (007/0=p). سازه­های خودکار‌آمدی درک شده (01/0=p)، موانع درک شده (04/0=p) و پیامدهای رفتاری (002/0=p) با رفتارهای صحیح تغذیه در زنان ارتباط معنی‌داری داشتند. 282 نفر (36/77%) از افراد مورد مطالعه در زمینه برنامه‌هایی غذایی خودکارآمد بودند. نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر کارایی مدل ارتقاء سلامت را در پیشگویی اتخاذ رفتارهای صحیح تغذیه در زنان نشان داد، از این رو این مدل می‌تواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی مداخلات آموزشی استفاده شود.